Türkiye’de emeklilik sisteminde köklü bir dönüşüm niteliğinde olan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), çalışanların mevcut kıdem tazminatı haklarını koruyarak emeklilik döneminde ek gelir elde etmesini amaçlıyor. Haziran–Temmuz aylarında hayata geçirilmesi planlanan sistem, hem işçi hem de işveren katkılarıyla bireysel fonlar üzerinden işliyor.

TES’in Temel Özellikleri

• Kapsam: Türkiye’de çalışan herkes TES’e dahil olabilecek. (zorunlu hale getirilmesi muhtemel zaten bu özeliiği ile BES'ten ayrılıyor)

• Kıdem Tazminatı: Çalışanların geçmiş döneme ait kıdem hakları saklı kalıyor. Yeni sistemde brüt maaşın %5,33’ü kıdem tazminatı, %3’ü ise işveren katkısı olarak hesaplanıyor.

• İşveren Katkısı: İşverenin %3’lük katkısı bireysel fon hesabına aktarılıyor. Çalışan işten istifa etse bile bu katkı hak edilmiş sayılıyor.

• Devlet Katkısı: Çalışanların birikimlerine %30 oranında devlet desteği sağlanıyor.

• SGK ile İlişkisi: TES, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan bağımsız, ikinci basamak bir emeklilik modeli. Çalışan hem SGK emekliliğinden maaş alabilecek hem de TES sayesinde ek gelir elde edebilecek.

Çekim ve Emeklilik İmkanları

• Emeklilik Yaşı: 60 yaşını dolduranlar emeklilik hakkına kavuşuyor.

• Kısmi Çekim: Katılımcılar, hesaplarındaki birikimin %25’ine kadarını toplu şekilde çekebiliyor.

• Zorunlu Haller: Evlilik, işsizlik, ağır hastalık veya ilk konut alımı gibi durumlarda birikimlerin %10’una kadar ödeme yapılabiliyor.

• Ödeme Seçenekleri: Emeklilik döneminde kalan bakiye ister toplu olarak, ister maaş şeklinde alınabiliyor.

İş Değişikliğinde Haklar

Çalışan iş değiştirse bile fon hesabındaki birikimler korunuyor. Ayrıca haklı fesih dışındaki işten çıkarmalarda bile işveren katkısının ve devlet desteğinin bir bölümü hesapta kalmaya devam ediyor.

TES’in Önemi

• Çalışanlara ek bir emeklilik güvencesi sunuyor.

• İşverenler için çalışan bağlılığını artırıcı bir unsur oluyor.

• Uzun vadede ülke ekonomisi için tasarruf ve finansal istikrarı destekliyor.

TES’in Dezavantajları

Her sistemin avantajları olduğu kadar bazı riskli yanları da var. Çalışanlar mevcut SGK primlerini ödemeye devam ederken TES için de maaşlarından kesinti yapılacak. Bu durum, net maaşların düşmesine neden olabilir. Ayrıca fonların getirisi belirsiz olduğu için uzun vadeli kazançlar garanti değil. Erken dönemde maaş kesintileri, yatırım riskleri ve fonlara erişim sınırlılıkları çalışanlar açısından dikkat edilmesi gereken noktalar arasında.

Özetle; TES, “kıdem tazminatı + işveren katkısı + devlet desteği” birleşimiyle ikinci basamak bir emeklilik güvencesi sunuyor. Ancak kısa vadede çalışan maaşlarını azaltabileceği ve fon riskleri taşıdığı için iyi değerlendirilmesi gereken bir sistem.